“10 Scéal ó Mujejärvi” de chuid Ollscoil Oirthear na Fionlainne agus an oide ealaíne Miia Rosenius

I dtreoirstaidéar Ollscoil Oirthear na Fionlainne, le linn thionscadal HEART, tógadh taispeántas (i spás fisiciúil agus i spás fíorúil araon) chun téama a bhaineann leis an Oidhreacht Chultúir Dholáimhsithe a chur i láthair. Rinne an taispeántas nasc idir gnéithe inláimhsithe agus doláimhsithe—faoi mar a bhaineann le sráidbhailte agus an ‘sráidbhaileachas’—ag díriú ar shráidbhaile Mujejärvi, áit nach bhfuil ach sé dhuine dhéag ina gcónaí ann inniu.

Bailíodh na scéalta a úsáideadh sa taispeántas le linn ceardlanna inar oibrigh muid le seanghrianghraif agus le baill de chumann an tsráidbhaile. Rinneadh seo d’fhonn na scéalta a thabhairt chun solais agus iad a nascadh, níos déanaí, leis an ghrianghrafadóireacht sa taispeántas: thóg muid ár gcoincheap taispeántais deiridh thart ar shean-earraí, ar ghrianghraif nua agus ar sheanghrianghraif, agus thart ar na scéalta a bailíodh ó mhuintir an tsráidbhaile, rud a d’fhág go raibh sé níb éasca—ní hamháin do rannpháirtithe an treoirstaidéir ach do chuairteoirí uile an taispeántais—tuiscint a fháil ar an oidhreacht dholáimhsithe a bhaineann leis na sráidbhailte. Thaispeáin muid tríd an taispeántas fosta na cineálacha ábhar a bhíonn i gceist leis an Oidhreacht Chultúir Dholáimhsithe, go háirithe faoi mar a bhaineann sí le sráidbhaileachas na Fionlainne.

Agus muid ag iarraidh taispeántas a thógáil faoin tsráidbhaileachas, chuaigh muid go dtí an sráidbhaile ar dtús, labhair muid leis na daoine ansin agus ghlac muid lena gcuid smaointe an t‑am ar fad. Bhí muinín againn as an phróiseas agus as na daoine áitiúla mar fhíor-shaineolaithe ar a n‑oidhreacht chultúrtha féin. Dar linn, ba é sin an cur chuige ab fhearr chun gnéithe den oidhreacht chultúrtha a thaispeáint ar bhealach réalaíoch. Tugtar cur síos ar na gníomhaíochtaí a d’úsáid muid sna ceardlanna sna haonaid seo a leanas: Ceacht le grianghraif: Agallamh le seanghrianghraif agus Ceacht le grianghraif: Seanghrianghraif agus grianghraif nua a chur i bpéirí.

Chuir muid romhainn an t-ábhar a bailíodh a eagrú mar seo a leanas:

Seanghrianghraf + Scéal ón phlé ceardlainne a bhaineann leis an oidhreacht dholáimhsithe + Grianghraf nua ón lá inniu + Earra atá nasctha le gné den Oidhreacht Chultúir Dholáimhsithe.

Mar shampla, bhí seanghrianghraf againn d’fhéar á bhaint le capall, grianghraf nua de mhóinéar álainn lán le bláthanna a tógadh ón fhuinneog i gceárta gabha, agus mar earra a bhí ceangailte leis na grianghraif seo roghnaigh muid lann mheirgeach a fuarthas ar sheanspeal sa cheárta. Roghnaíodh na trí rud sin chun an Oidhreacht Chultúir Dholáimhsithe a léiriú toisc go dtugann siad le fios gur mhair traidisiúin a bhaineann leis an talmhaíocht agus gur aistríodh na traidisiúin sin, mar scileanna agus mar scéalta, go dtí an chéad ghlúin eile. Is oidhreacht agus saineolas í scil an ghabha speal a dhéanamh, mar aon le féar a bhaint. Cuireadh an speal ar an mhóinéar álainn go rialta agus tháinig na scileanna i dtaca le baint an fhéir anuas chugainn tríd na glúnta. Tábhacht na scileanna sin don tírdhreach thraidisiúnta, agus tábhacht an traidisiúin d’oidhrí na scileanna sin agus do na glúnta atá le teacht, is nithe iad a nascann gnéithe doláimhsithe agus inláimhsithe d’oidhreacht chultúrtha na sráidbhailte.

Cuireadh na seanghrianghraif agus na grianghraif nua taobh le taobh agus cuireadh na téacsanna agus na scéalta ag cur síos ar na grianghraif in éineacht leo. Cuireadh na hearraí gaolmhara cóngarach do na míreanna seo sa spás fhisiciúil agus bhí siad le feiceáil ina gcuid d’íomhá nó mar dhéantáin 3D sa taispeántas fhíorúil.